مکان یابی محل منابع قرضه ریزدانه مناسب جهت بازسازی دیوار شهر تاریخی توس

چکیدهکاربرد خشت خام در ساختمان سازی در ایران، دارای قدمت چند هزار ساله می باشد. حصار شهر تاریخی تابران توس، یکی از بناهای خشتی-گلی باقیمانده از اعصار گذشته است که به دلیل پشت سر گذاشتن جنگ های مختلف، گذشت زمان و فرسایش و همچنین بی توجهی به مرمت و حفظ آن تاکنون، دچار آسیب های جدی شده است. اکنون مرمت این بنا به منظور حفظ این هویت ملی، ضروری می نماید. این پژوهش، تحقیقی در جهت یافتن محل و یا محل های مناسب برای تامین منابع قرضه ریزدانه برای ساخت خشت خام به منظور بازسازی حصار شهر تاریخی توس می باشد. محدوده مورد مطالعه، بخش های شمالی و شمال شرقی مشهد را شامل می شود. در این پژوهش، ابتدا به بررسی مصالح ساخت و دوام حصار توس پرداخته شده و برخی علل فرسودگی حصار، با توجه به نتایج آنالیزهای xrd و xrf مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین، منشا احتمالی مصالح بکار رفته در حصار بررسی شده است. سپس به منظور تعیین منابع قرضه ریزدانه مناسب برای ساخت خشت خام، به بررسی نتایج آزمایشات انجام شده بر روی نمونه های جمع آوری شده پرداخته شده است. آزمایشات مختلفی بر روی نمونه های مورد نظر انجام شدند که عبارتند از: آزمایشات دانه بندی، هیدرومتری، حدود اتربرگ، آزمایشات مربوط به بررسی واگرایی در خاک (پین هول، هیدرومتری دوگانه و شیمیایی) و آزمایش تعیین درصد گچ. پس از ارزیابی محل های مختلف و حذف محل های دارای ویژگی های نامناسب، نهایتا چهار محل به عنوان مناسب ترین محل ها برای استخراج مصالح ریزدانه معرفی شده اند. در ادامه، آزمایش تعیین مقاومت فشاری بر روی نمونه های خشتی تهیه شده از خاک چهار محل معرفی شده (به اضافه ماسه بادی افزوده شده) انجام شده است. همچنین اثر افزودن درصدهای مختلف از بنتونیت به مصالح و تغییر مقاومت فشاری نمونه های خشتی مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز پیشنهاد شده است با توجه به ویژگی های خاک های ریزدانه محدوده های شمالی مشهد و همچنین خصوصیات بخش های قدیمی حصار توس، به جای استفاده از خشت خام برای بازسازی حصار، گزینه روش خاک کوبیده (rammed earth) نیز مورد بررسی قرار گیرد.